„Powstali 1863–64”. Wystawa Muzeum Historii Polski w Wilnie

W jaki sposób kobiety brały udział w Powstaniu Styczniowym? Czy kosa była lepsza od karabinu? Na te i inne pytania odpowiada multimedialna wystawa Muzeum Historii Polski, w której otwarciu udział wzięli Ambasador Konstanty Radziwiłł, minister kultury Litwy Simonas Kairys, a także dyrektor MHP Robert Kostro oraz kuratorzy wystawy Sebastian Pawlina i Wojciech Kalwat. Wernisaż prowadziła wicedyrektor Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie Ramunė Šmigelskytė-Stukienė.

Ponad 160 lat temu wybuchło największe, ale i najtragiczniejsze powstanie przeciwko Rosji na ziemiach dawnej Korony i Litwy. Powstanie było ostatnim wspólnym politycznym wystąpieniem narodów Rzeczypospolitej. Ważnym ośrodkiem aktywności powstańczej stało się Wilno i ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego.

„Jesteśmy skłonni do idealizowania wydarzeń historycznych, ale zapominamy, że za nimi stoją ludzie. Teraz dzięki tej wystawie będziemy mogli poznać ludzi, których znamy z nazw ulic. Badając ich losy będziemy mogli zrozumieć, że możemy wpływać na nasz los na naszą postawę. Należy też pamiętać o tym, że hasła walki o wolność i niepodległość nie wzięły się z niczego – powiedział podczas otwarcia wystawy minister kultury Litwy Simonas Kairys.

Jak zauważył dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro „Dzisiaj pamięć powstania styczniowego i trójdzielny herb z 1863 jest również symbolem współpracy i solidarności wobec rosyjskiej agresji, która toczy się na Ukrainie i która zagraża również Polsce i Litwie”. 

Wojciech Kalwat podkreślił, że „Powstańcy z 1863 roku ruszyli do boju pod sztandarem trójdzielnego herbu, na którym obok polskiego Orła, widnieje litewska Pogoń i ruski Archanioł Michał. Ruszyli w myśl haseł: Równość–Wolność–Niepodległość”.

Ekspozycja w litewskiej, polskiej i angielskiej wersji językowej składa się z dwóch części. Pierwsza z nich to historia powstania 1863–1864 przedstawiona w szesnastu pawilonach.  Początkiem opowieści są przedstyczniowe manifestacje, w dalszej części zwiedzający poznają m.in. przebieg walk, udział w nich wybranych postaci i grup społecznych, doniesienia światowej prasy, biżuterię patriotyczną czy powstańczą modę. Do opowiedzenia o powstaniu wykorzystywane są wspomnienia, relacje, archiwalne dokumenty, zdjęcia, grafiki czy fragmenty prasy z epoki. Podczas zwiedzania widzowie – zwłaszcza ci najmłodsi – będą mieli także okazję ułożyć wielkoformatowe puzzle czy zebrać komplet odbitek powstańczych pieczęci.

W kolejnej części wystawy znajduje się multimedialna kopuła, gdzie pokazywana jest animacja prezentująca wybrane zagadnienia z okresu Powstania Styczniowego. Obrazy i dźwięki tworzą tu barwną, pełną zwrotów akcji opowieść o zrywie i pozwalają zwiedzającym przenieść się na chwilę w czasy insurekcji.

Wystawa czynna w dniach 25 kwietnia – 19 maja 2024 r. w godzinach pracy Muzeum

wtorek, środa, piątek, sobota: 10:00 – 18:00

czwartek: 10:00 – 20:00

niedziela: 10:00 – 16:00 

W poniedziałki Muzeum jest nieczynne.

Dziedziniec Muzeum Narodowego – Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie, wstęp wolny

Kuratorzy wystawy: Wojciech Kalwat, Sebastian Pawlina

Realizacja: Studio projektowe Sowa-Szenk

Projekt graficzny: Marta Maria Madej

Współorganizatorami prezentacji wystawy w Wilnie są Muzeum Historii Polski, Ambasada RP w Wilnie, Instytut Polski w Wilnie oraz Muzeum Narodowe – Pałac Wielkich Książąt Litewskich.

Wystawa dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Darczyńca: Bank Pekao S.A.

Patroni medialni: TVP Wilno, Kurier Wileński, Magazyn „Kurier Wileński”, Radio „Znad Wilii”, LRT, Lietuvos rytas, lrytas.lt, JCDecaux, Legendos